“โรคเอดส์แมว” หลายคนที่ยังไม่เคยรู้จักมาก่อน อาจสงสัยนะครับว่า โรคเอดส์ นอกจากจะเกิดในคนแล้ว ยังเกิดในแมวได้ด้วยหรือ?…ใช่ครับ ในน้องแมวก็เป็นโรคนี้ได้ ซึ่งโรคเอดส์แมว หรือ FIV แมว เกิดจากเชื้อไวรัสที่เป็นกลุ่มเดียวกันกับไวรัสเอดส์ที่เกิดขึ้นในคน นับว่าเป็นโรคร้ายอันดับต้น ๆ ที่ไม่ควรมองข้ามเด็ดขาด เพราะมีความรุนแรงไม่ต่างจากโรคเอดส์ที่เกิดในคนเลยครับ แต่หากคุณพ่อคุณแม่ที่เลี้ยงน้องแมวที่บ้านมีการเฝ้าระวังป้องกัน ก็จะช่วยให้น้อง ๆ ลดความเสี่ยงที่จะเป็นโรคร้ายแรงนี้ได้ รวมถึงหากในกรณีที่น้องแมวเป็นโรคเอดส์แมวแล้ว คุณพ่อคุณแม่สามารถรับมือดูแลน้องอย่างถูกวิธี ก็จะช่วยให้คุณภาพชีวิตดีและอยู่กับเราได้นานหลายปีเลยครับ
วันนี้หมอเลยอยากชวนคุณพ่อคุณแม่มาทำความรู้จักกับโรคเอดส์แมวกันให้มากขึ้นว่า โรคเอดส์แมว เกิดจากอะไร, เอดส์แมว อาการมีอะไรบ้าง, เอดส์แมว รักษาหายไหม, โรคเอดส์แมว ติดคนได้ไหม, เราจะป้องกันไม่ให้น้อง ๆ ติดโรคเอดส์แมวได้อย่างไร และหากเป็นแล้วจะต้องดูแลอย่างไร เรามาติดตามไปพร้อม ๆ กันเลยครับ—หมอเอ็ม สัตวแพทย์ประจำ Ultravet Pet Wellness Clinic
โรคเอดส์แมว เกิดจากเชื้อไวรัส Feline Immunodeficiency Virus (FIV) หรือที่หลายคนรู้จักกันในชื่อ FIV แมว ซึ่งเป็นไวรัสในกลุ่มของ Lentivirus และยังเป็นไวรัสตระกูลเดียวกับโรคลิวคีเมียแมว รวมถึงไวรัสเอดส์ที่เกิดในคนครับ สำหรับน้องแมวที่เป็นโรคเอดส์แมวจะเกิดภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่อง และมีโอกาสเสี่ยงต่อการเกิดโรคแทรกซ้อนต่าง ๆ ได้ง่าย เช่น โรคในช่องปาก, โรคระบบทางเดินหายใจ, โรคผิวหนัง และโรคมะเร็ง ซึ่งอาจเป็นสาเหตุนำไปสู่การเสียชีวิตได้ครับ
เชื้อไวรัสเอดส์แมวจะพบอยู่ในเลือดและน้ำลายของแมวที่ติดเชื้อ โดยส่วนใหญ่แล้ว โรคเอดส์แมวมักจะพบในน้อง ๆ ที่เป็นตัวผู้ หรือเป็นน้องแมวที่ถูกเลี้ยงแบบระบบเปิด (ปล่อยให้ออกนอกบ้านได้อิสระ) เพราะแมวตัวผู้มักจะชอบเที่ยวนอกบ้าน และไปทะเลาะกับแมวตัวอื่น เพื่อแย่งตัวเมีย ซึ่งน้องแมวก็จะติดเชื้อเอดส์แมวจากน้ำเลือดที่ติดอยู่ในน้ำลาย ผ่านบาดแผลที่ถูกกัด นอกจากนี้ การติดต่อของเชื้อเอดส์แมวอาจพบได้จากสาเหตุอื่นเช่นเดียวกัน อย่างกรณีที่แม่แมวติดเชื้อเอดส์ในระหว่างตั้งท้อง ลูกแมวอาจได้รับเชื้อได้ผ่านรกและน้ำนมครับ
เอดส์แมว อาการมีอะไรบ้าง
เอดส์แมว อาการอาจไม่จำเพาะเจาะจงครับ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับภูมิคุ้มกันในร่างกายของน้องแมวแต่ละตัว บางตัวอาจจะไม่แสดงอาการ เนื่องจากระบบภูมิคุ้มกันยังทำหน้าที่ได้ดีอยู่ แต่เมื่อไหร่ก็ตามที่ภูมิคุ้มกันเหล่านี้ลดลง ซึ่งพวกเชื้อโรคต่าง ๆ ที่เข้ามาในร่างกาย จึงสามารถทำให้น้องแมวเกิดอาการป่วยขึ้นมาได้ สำหรับเอดส์แมว อาการที่สามารถพบได้จะแบ่ง 5 ระยะดังนี้ครับ
- ระยะเริ่มต้น (ติดเชื้อเฉียบพลัน) น้องแมวมีอาการเป็นไข้
- ระยะที่ 2 อาจไม่แสดงอาการใด ๆ แต่สามารถเป็นพาหะได้ ซึ่งจะกระจายเชื้อสู่ตัวอื่นได้
- ระยะที่ 3 เป็นระยะเรื้อรัง เช่น หวัดเรื้อรัง, น้ำหนักลด, เบื่ออาหาร กินข้าวไม่ได้ เพราะในช่องปากอักเสบ, ติดเชื้อเรื้อรังที่ผิวหนังและหูชั้นนอก รวมถึงมีต่อมน้ำเหลืองโต (บริเวณขาหนีบ, ใต้คาง, รักแร้)
- ระยะที่ 4 มีอาการเกี่ยวกับระบบทางเดินหายใจ อาจสังเกตได้ว่าน้องแมวหายใจติดขัด
- ระยะที่ 5 อาการติดเชื้อแทรกซ้อน มีไข้และน้ำหนักลดลงเรื่อย ๆ จนซูบผอม
การตรวจวินิจฉัยโรคเอดส์แมว
สำหรับการตรวจวินิจฉัยโรคเอดส์แมว หรือ FIV แมว สัตวแพทย์จะมีการซักประวัติอย่างละเอียดจากเจ้าของแมวครับ จากนั้นจะมีการตรวจร่างกาย และมีการใช้ชุดทดสอบหาเชื้อไวรัส ซึ่งชุดทดสอบจะสามารถตรวจหาได้ทั้งเชื้อไวรัสได้ทั้ง 2 ชนิดคือ เอดส์แมวและลิวคีเมียแมว โดยเป็นการเก็บตัวอย่างเลือดของน้องแมวไปหาเชื้อ ใช้เวลาไม่นานก็ทราบผลครับ
ตรวจสุขภาพและตรวจหาเชื้อด้วยชุดทดสอบ (Test Kit)
การตรวจวินิจฉัยโรคเอดส์แมว สามารถทำได้ในลูกแมวที่มีอายุ 6-8 เดือนขึ้นไปครับ โดยเฉพาะคุณพ่อคุณแม่ที่เพิ่งรับน้องเข้าบ้านมาใหม่, เก็บน้องแมวจรมาเลี้ยง, น้องแมวที่ออกนอกบ้านบ่อย ๆ อาจกลับมามีแผลกัดตามร่างกาย, น้องแมวที่เสี่ยงเอดส์แมว อาการตามข้อมูลด้านบน หรือน้องแมวที่เลี้ยงกับแมวที่เป็นโรคเอดส์แมวตัวอื่น หมอแนะนำให้พาน้อง ๆ เข้ามาตรวจร่างกาย และตรวจหาเชื้อไวรัสเอดส์แมวครับ
เอดส์แมว รักษาหายไหม
คุณพ่อคุณแม่บางท่านอาจสังสัยว่า เอดส์แมว รักษาหายไหม ในความเป็นจริงแล้ว โรคเอดส์แมว หรือ FIV แมวไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ และยังไม่มีตัวยาที่สามารถรักษาโดยเฉพาะได้ แต่ทั้งนี้ หากมีการดูแลจัดการอย่างถูกวิธี ก็จะสามารถชะลอความรุนแรงของโรคเอดส์แมวได้ และช่วยให้น้องแมวมีคุณภาพชีวิตที่ดี อยู่กับเจ้าของได้นานหลายปี ซึ่งวิธีรักษาจะเป็นการรรักษาตามอาการที่เป็น
โดยสัตวแพทย์จะตรวจร่างกายอย่างละเอียด และพิจารณาให้ยาปฏิชีวนะเพื่อรักษาตามอาการ ป้องกันการติดเชื้อแทรกซ้อน ในกรณีน้องแมวป่วยจนขาดน้ำ สัตวแพทย์จะให้สารน้ำ นอกจากนี้ ยังอาจพิจารณาให้ยาเพื่อสร้างเสริมภูมิต้านทาน ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของสัตวแพทย์ครับ
โรคเอดส์แมว ติดคนได้ไหม
จากข้อมูลข้างต้น หลายคนคงกังวลหรือสงสัยไม่น้อยเลยนะครับว่า เอดส์แมวเป็นเชื้อไวรัสในกลุ่มเดียวกันกับเอดส์คน แล้วแบบนี้ โรคเอดส์แมว ติดคนได้ไหม หมอขอตอบให้หายกังวลได้เลยครับว่า โรคเอดส์แมวไม่สามารถติดในคนได้ ถึงแม้ว่าเชื้อไวรัสเอดส์แมวจะเป็นกลุ่มเดียวกันกับเชื้อไวรัสเอดส์ในคนก็ตาม แต่โรคเอดส์แมวเป็นโรคติดต่อที่เกิดขึ้นเฉพาะในแมวเท่านั้น รวมถึงไม่ติดต่อกันในสัตว์ข้ามสายพันธุ์อย่างในน้องหมาแน่นอนครับ
การป้องกันเอดส์แมว
สำหรับบ้านที่มีการรับน้องแมวเข้ามาใหม่ หรือน้องแมวที่มีความเสี่ยงติดเชื้อเอดส์แมว หมอแนะนำให้พาน้อง ๆ เข้ามาตรวจสุขภาพอย่างสม่ำเสมอ ทั้งนี้ ถึงแม้ว่าในปัจจุบันจะมีวัคซีนเอดส์แมวแล้ว แต่ก็ยังไม่สามารถป้องกันการติดเชื้อได้ดีเท่าที่ควร คุณพ่อคุณแม่จึงจะต้องมีการจัดการที่ดี ดูแลอย่างใกล้ชิด โดยเฉพาะบ้านที่เลี้ยงน้องแมวหลายตัว เพื่อลดความเสี่ยงที่ลูก ๆ จะติดเชื้อเอดส์แมวครับ
- เลี้ยงน้องแมวในระบบปิด (เลี้ยงให้อยู่แต่ในบ้าน)
- หากเลี้ยงแมวหลายตัว และมีแมวที่ติดเชื้อเอดส์แมวอยู่ ควรจัดการแยกเลี้ยง ไม่ให้อยู่รวมกัน
- ในกรณีรับน้องแมวตัวใหม่มาเลี้ยง และเคยมีน้องแมวป่วยเป็นโรคเอดส์แมวมาก่อนหน้านี้ แนะนำให้ทำความสะอาดด้วยน้ำยาฆ่าเชื้อตามพื้นผิว ของเล่นแมว และทำการเปลี่ยนชามอาหาร ชามใส่น้ำดื่ม และที่นอน
- ทำหมันแมว ในกรณีที่คุณพ่อคุณแม่ไม่ต้องการให้แมวมีลูกแล้ว เพื่อลดอาการติดสัดและลดพฤติกรรมชอบเที่ยวนอกบ้าน
สาระน่ารู้เกี่ยวกับน้องแมว ที่คุณพ่อคุณแม่ห้ามพลาด!
- ฉีดยาคุมหรือทำหมัน แบบไหนดีกว่ากัน หาคำตอบได้ที่ ฉีดยาคุมแมว
- น้องแมวร้องทั้งวัน เป็นอะไรกันแน่!? หาคำตอบได้ที่ แมวร้องไม่หยุด
การดูแลที่ถูกต้อง เมื่อน้องแมวเป็นเอดส์แมว
เมื่อน้องแมวป่วยเป็นโรคเอดส์แมว สิ่งที่สำคัญคือ การดูแลอย่างถูกวิธีและใกล้ชิด ทั้งทางร่างกายและจิตใจ เพื่อให้ภูมิคุ้มกันในร่างกายอยู่ในเกณฑ์ที่เหมาะสม ลดความเสี่ยงในการติดเชื้อหรือเกิดโรคแทรกซ้อนตามมา ซึ่งจะส่งผลให้น้อง ๆ มีชีวิตอยู่ได้นานและมีความสุขครับ โดยการดูแลน้องแมวที่ป่วย หมออยากแนะนำให้คุณพ่อคุณแม่นำวิธีเหล่านี้ไปปรับใช้อย่างเหมาะสมครับ
- ให้อยู่ในสภาพแวดล้อมที่เหมาะสม ไม่อึดอัด อากาศถ่ายเท
- ดูแลไม่ให้แมวเกิดความเครียด
- แยกเลี้ยงแมวที่ติดเชื้อเอดส์แมวออกจากแมวตัวอื่น ๆ
- พบสัตวแพทย์ตามนัดเป็นประจำ
- ให้อาหารที่เหมาะสำหรับแมวป่วย ซึ่งมีสารอาหารที่จำเป็นอย่างครบถ้วน
- หากรับแมวใหม่เข้ามาเลี้ยงในบ้าน ควรพาไปตรวจสุขภาพกับสัตวแพทย์ก่อน
สรุป
โรคเอดส์แมว FIV แมว ถึงแม้ว่าจะไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ แต่ทั้งนี้ คุณพ่อคุณแม่สามารถดูแลน้อง ๆ อย่างใกล้และถูกวิธี เพื่อให้น้องแมวมีคุณภาพชีวิตที่ดีและอยู่กับเราไปได้นานหลายปี สำหรับบ้านไหนที่สังเกตแล้วพบว่า เด็ก ๆ ที่บ้านน่าจะเข้าข่ายเอดส์แมว อาการที่หมอได้อธิบายไว้ในข้างต้น ก็สามารถพาน้องแมวเข้ามาตรวจสุขภาพและตรวจหาเชื้อเอดส์แมวที่ Ultravet Pet Wellness Clinic ได้ครับ หรือสามารถสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้จากช่อง LINE : @Ultravet ครับ
ติดต่อ – ปรึกษาแพทย์
- Lakeside Villa 1 เลขที่ 901/3-5 (Shop 2) หมู่ 15 ถนน บางนา-ตราด,
- กรุงเทพมหานคร อำเภอบางพลี สมุทรปราการ 10540
- เวลาทำการ : 09.00 – 20.00 น. (หยุดวันอังคาร)
- เบอร์ติดต่อ : 065-526-5994
- Line : @Ultravet
สัตวแพทย์ประจำ
Ultravet Pet Wellness Clinic
น.สพ.ศุภกิตติ์ สีดำ (คุณหมอเอ็ม)